Domy wykorzystujące promieniowanie słoneczne do celów grzewczych są również obiektami energooszczędnymi, dlatego też analiza wpływu systemów biernych przeprowadzona w tym rozdziale będzie się wiązała również z energooszczędnymi sposobami budowania i ich wpływem na architekturę.
Zapotrzebowanie domu jednorodzinnego na energię cieplną generalnie jest zależne od specyfiki:
— miejsca, w jakim się znajduje,
— budynku,
— użytkowania.
Budownictwo jednorodzinne wykorzystujące energię słoneczną do celów grzewczych, może być projektowane zarówno w formie zabudowy rozproszonej, jak i zwartej (szeregowej, atrialnej, czy tarasowej). Dla tego typu domów istotna jest możliwość zorientowania ich dłuższym bokiem w kierunku południowym i umożliwiającym docieranie promieni słonecznych do elewacji południowej w ciągu minimum 6 godzin dziennie. Niewielka wysokość kątowa Słońca nad terenem, szczególnie zimą, wiosną i jesienią (od 15 do 40°) limituje odległość sytuowania czegokolwiek przed elewacją południową. Również azymuty Słońca w godzinach 8:30 i 15:30 wyznaczają linie wykreślone pod kątem 45° do osi północ-południe, mierzone od skrajnych punktów elewacji południowej. Tak więc te uwarunkowania nakazują odsunięcie na znaczne odległości wszelkich możliwych przeszkód, które będą zacieniały elewację południową.
Wielkość zacieniania w południe o różnych porach roku przez przeszkodę o wysokości „h” i wyznaczanie obszaru niezacienianego.
Klimat lokalny — mikroklimat, nie jest tylko funkcją klimatu geograficznego, lecz również warunków miejscowych: ukształtowania topograficznego, róży wiatrów, warunków insolacji, rodzaju powierzchni, roślinności, wody, sposobu zagospodarowania itd.
Również niebagatelne znaczenie dla zdrowia mieszkańców domu ma to, co się dzieje pod wierzchnią warstwą ziemi (podziemne deki wodne, złoża itp.).
W celu stworzenia jak najlepszych warunków mikroklimatycznych dla obiektu, którego lokalizacja jedynie w wyjątkowych wypadkach jest możliwa do wyboru, należy przeanalizować wszystkie czynniki mikroklimatyczne na zadanym terenie i ukształtować je w sposób optymalny.
Jeżeli teren lokalizacji jest falisty, pagórkowaty, wówczas występują konwekcyjne ruchy powietrza, a wszelkie zagłębienia terenu i parowy są najmniej korzystnymi miejscami lokalizacji, gdyż gromadzi się w nich zimne, wilgotne i często zanieczyszczone powietrze.
Ruchy konwekcyjne powietrza w terenie pagórkowatym i ich wpływ na zapotrzebowanie cieplne budynków.
Bariery zewnętrzne chroniące budynek przed nadmiernymi wiatrami: a) kępa zieleni w formie trójkąta, b) „mała architektura”, c) ukształtowanie terenu, d) obsypanie elewacji i dachu domu, e i f) wpływ bariery z zieleni na temperaturę w przestrzeniach międzyblokowvch