Urządzenia do emisji dźwięku

■ Radioodtwarzacze samochodowe charakteryzują się zwartą budową i rozwiniętą automatyką, umożliwiającą słuchanie muzyki lub innych audycji w sposób ciągły, niezależnie od zmieniających się warunków odbioru, przy minimalnym zaangażowaniu kierowcy w obsługę urządzenia. Ponadto mogą być wyposażone w zdejmowany panel czołowy, uniemożliwiający kradzież urządzenia. Sprzęt ten jest przystosowany do współpracy z dwoma lub czterema głośnikami. Moc wyjściowa tych urządzeń nie przekracza na ogół 35 W.

■ Głośniki stanowią podstawowe wyposażenie sprzętu audio. Głośniki pracują pojedynczo lub po kilka odpowiednio dobranych w obudowie, czyli kolumnie głośnikowej. Konstrukcja kolumny głośnikowej decyduje o efektywności wykorzystania głośników. Inaczej jest skonstruowana kolumna niskotonowa (basowa), np. z tzw. basrefleksem, czyli otworem znajdującym się na przedniej lub tylnej ścianie kolumny, inaczej kolumna szerokopasmowa (do odtwarzania muzyki), jeszcze inaczej kolumna średnio- i wysokotonowa (np. do wyłącznego odtwarzania mowy).

▲ Istotnym parametrem charakteryzującym przydatność kolumn głośnikowych jest zakres częstotliwości przenoszony przez kolumnę oraz charakterystyka częstotliwościowa kolumny głośnikowej. Wysokiej klasy kolumny szerokopasmowe przenoszą cały zakres częstotliwości dźwięku odbierany przez człowieka za pośrednictwem zmysłu słuchu, tzn. 20 – 22000 Hz. Kolumny wybitnie basowe przenoszą dźwięki przeciętnie w zakresie 20-200 Hz, natomiast kolumny o profilu średnio- i wysokotonowym pracują w zakresie od powyżej 100 do 20000 Hz. Średniej klasy zestaw głośnikowy przenosi częstotliwości w zakresie 50-20000 Hz. Charakterystyka częstotliwościowa kolumny jest podana w formie wykresu, ilustrującego zależność między częstotliwością dźwięku (zwykle w skali logarytmicznej), a jego natężeniem w decybelach (dB). Wskazuje ona z jaką głośnością są emitowane dźwięki o różnej częstotliwości. Pozwala to stwierdzić, czy kolumna głośnikowa jest w stanie spełnić stawiane sprzętowi wymagania.

Innym parametrem charakteryzującym kolumny głośnikowe jest ich moc. Dla zestawów głośnikowych podaje się najczęściej moc znamionową i moc muzyczną. Moc znamionowa jest mierzona za pomocą ciągłego sygnału sinusoidalnego doprowadzonego do zestawu przez 100 godzin. W ciągu tego czasu zestaw nie może ulec uszkodzeniu i powinien pracować poprawnie. Dzięki tak ustalonym warunkom pomiaru, moc znamionowa opisuje wytrzymałość cieplną głośnika, co oznacza, że podanie sygnału ciągłego o większej mocy niż znamionowa może spowodować uszkodzenie głośnika. Pomiar mocy muzycznej jest dokonywany, doprowadzając do głośnika przebieg sinusoidalny w krótkich okresach czasu (do 2 sekund) i o takim poziomie, aby nie powodował zauważalnego wzrostu zniekształceń odbioru. Moc muzyczna określa więc zachowanie się głośnika dla przebiegów impulsowych i informuje o charakterystyce układu drgającego głośnika. Moc muzyczna jest na ogół o 70 – 100% większa niż moc znamionowa, co oznacza, że dany zestaw może z dużym prawdopodobieństwem przenosić wiernie krótkie przebiegi impulsowe o znacznie większej mocy niż znamionowa. Kolumny produkowane dla domowych i studyjnych zastosowań mają moc znamionową nie przekraczającą na ogół 250 W.

Ważnym parametrem kolumn głośnikowych jest także ich impedancja znamionowa (oporność elektryczna). Może wynosić, zależnie od modelu, 4, 6, 8 lub 10 Ω. Dobierając kolumnę głośnikową należy zwrócić uwagę na ten parametr, ponieważ efektywne wykorzystanie zestawu głośnikowego wymaga, aby oporność kolumny była taka sama, jak tzw. oporność wyjściowa (impedancja wyjściowa) wzmacniacza, charakteryzująca wyjście, do którego podłącza się kolumnę głośnikową.

Zestawy głośnikowe mogą zawierać w swojej obudowie filtry umożliwiające zmianę charakterystyk częstotliwościowych kolumn lub zestawów głośnikowych przez ograniczenie zakresu częstotliwości lub wycięcie określonego pasma częstotliwości. Niektóre zestawy głośnikowe mogą mieć wbudowany wzmacniacz sterujący.

Słuchawki dzieli się na słuchawki nagłowne (obejmujące głowę) i douszne (wkładane pojedynczo do uszu). Słuchawki można także dzielić na przewodowe (łączone ze sprzętem za pomocą przewodu) oraz bezprzewodowe (pracujące w systemie bezprzewodowej transmisji w podczerwieni). Na przewodzie łączącym słuchawki może być zainstalowany regulator głośności oraz przełącznik odtwarzania Mono/Stereo.

Na ogół przyjmuje się, że ucho ludzkie odbiera dźwięki od 20 Hz do 20 kHz, jednakże trudno ściśle określić te granice. Z wiekiem pogarsza się słyszenie częstotliwości najwyższych. Sprzęt audio także nie jest doskonały, ponieważ nie wszystkie urządzenia są w stanie przenosić pełne słyszalne pasmo częstotliwości. Tuner FM, pracujący w zakresie UKF, przenosi pasmo 10 Hz- 15 kHz (lub też do 12,5 kHz), magnetofon kasetowy w zależności od typu taśmy charakteryzuje się pasmem przenoszenia 20 Hz – 14 kHz, a czasem do 18 kHz. Najlepsze pasmo przenoszenia charakteryzuje odtwarzacz CD i inne urządzenia cyfrowe (2 Hzh-20 kHz). Wzmacniacze mają z reguły szerokie pasmo przenoszenia, najczęściej 2 Hz -150 kHz. Jedynie wysokiej klasy kolumny głośnikowe są w stanie pokryć w pełni pasmo słyszalne, natomiast słuchawki umożliwiają uzyskanie pasma przenoszenia nawet od 2 Hz do 40 kHz.

Korzystanie z różnych urządzeń audio-video wymaga zachowania między nimi pewnej odległości. Umieszczenie ich blisko siebie może mieć niekorzystny wpływ na ich działanie, np. bliskość głośników może powodować przebarwienia na ekranie telewizora.