Za konwencjonalne źródło ciepła zwykło uważać się takie, w którym spala się paliwa kopalne, takie jak węgiel, olej opalowy czy gaz ziemny lub płynny. Przetwarzają one energię chemiczną zawartą w paliwie w ciepło, które wydziela się w egzotermicznym procesie utleniania atomów węgla, wodoru i siarki.
Niekonwencjonalne źródła ciepła to takie, które w procesie przetwarzania ciepła nie wykorzystują spalania organicznych paliw kopalnych. Dzieli się je na odnawialne i nieodnawialne. Źródło odnawialne może wykorzystywać energię słoneczną w różnych postaciach, a szczególnie energię wodną (rzek i pływów morskich), wiatrową, biomasy (spalanie drewna i słomy) oraz energię promieniowania słonecznego. Do źródeł nieodnawialnych zalicza, się ciepło odpadowe (powstające w procesie technologicznym, którego celem nie jest produkcja ciepła), spalanie biogazu z wysypisk oraz energię ciepłych wód geotermalnych, gdy pobrana z odwiertu woda jest zużywana na powierzchni.
Jądrowe źródła ciepła wykorzystują ciepło wyzwalające się w reakcji rozpadu jąder atomowych pierwiastków rozszczepialnych.
Konwencjonalne źródła ciepła można podzielić na:
— ciepłownie i kotłownie, przy czym ciepłownia jest to obiekt wolno stojący, natomiast kotłownia jest to zespół urządzeń do wytwarzania ciepła, znajdujący się w pomieszczeniach budynku o innym przeznaczeniu lub w pomieszczeniach przylegających do niego;
— elektrociepłownie, pracujące w układzie skojarzonym, wytwarzające zarówno energię elektryczną jak i ciepło (przy czym dla małych jednostek, do kilkunastu MW mocy, używa się określenia „kogeneracja”, zamiast „skojarzone wytwarzanie energii”).
Ze względu na rodzaj nośnika ciepła wyróżnia się źródła ciepła:
— wodne,
— parowe,
— mieszane (parowo-wodne).
W zależności od wartości parametrów nośnika ciepła,, źródła ciepła można podzielić na:
— niskoparametrowe (wodne — niskotemperaturowe, w których temperatura wody nie przekracza 100°C, parowe — niskociśnieniowe, wytwarzające parę wodną o nadciśnieniu mniejszym lub równym 100 kPa),
— wysokoparametrowe (wodne — wysokotemperaturowe, w których temperatura wody jest wyższa od 100°C, parowe – wysokociśnieniowe, w których wytwarzana jest para wodna o nadciśnieniu powyżej 100 kPa).
Istnieją jeszcze inne kryteria podziału źródeł ciepła (choćby ze względu na stan skupienia paliwa), jednakże te, które zostały tu wymienione, są w praktyce stosowane najczęściej. Tematyka niniejszego opracowania dotyczy kotłowni wodnych, niskotemperaturowych, opalanych olejeni, gazem ziemnym i gazem płynnym.